Designsystemen: zinvol of overkill?

Wat is een designsysteem (en wat is het niet)?

Een designsysteem is meer dan een stijlgids of een Figma-bestand met knoppen. Het is een samenhangend geheel van ontwerp principes, componenten, richtlijnen, tone-of-voice, en bijbehorende documentatie. Een goed systeem zorgt ervoor dat design en development efficiënt samenwerken, met één gedeelde ‘taal’.

Een designsysteem is dus:

• Een bibliotheek van herbruikbare UI-componenten
• Een set richtlijnen voor tone, typografie, kleurgebruik, spacing, etc.
• Een toolset waarmee je sneller ontwerpt én bouwt

Het is géén magische shortcut of een eenmalige klus. Het leeft – en vraagt onderhoud.

Waarom designsystemen zo populair zijn

De populariteit is begrijpelijk: een designsysteem helpt teams sneller en consistenter werken. Het zorgt ervoor dat de knop op pagina A er net zo uitziet (en gedraagt!) als op pagina Z. Ook maakt het schaalbaarheid mogelijk: denk aan platforms met meerdere merken, white-labels of complexe producten.

Voordelen op een rij:

• Minder dubbel werk
• Meer consistentie in UX
• Sneller van ontwerp naar build
• Beter samenwerken tussen design en development

De keerzijde: wanneer een designsysteem géén goed idee is

Designsystemen zijn geweldig – als je er klaar voor bent. Maar voor kleine projecten of startups met een flexibel MVP kan het overkill zijn. Te veel tijd gaat dan zitten in het opzetten, documenteren en onderhouden van iets dat (nog) geen echte meerwaarde biedt.

Herken je dit?

• Je hebt één designer en één developer
• Je hebt geen duidelijke governance of ‘eigenaar’ van het systeem
• Je werkt aan één relatief eenvoudige website of app
• Het systeem wordt nooit écht gebruikt of bijgehouden

Dan is de kans groot dat je designsysteem vooral een stoffig Google Drive-mapje wordt.

Checklist: heb jij een designsysteem nodig?

Beantwoord deze vragen eens eerlijk:

✅ Heb je meerdere teams die aan hetzelfde product werken?
✅ Ontstaan er regelmatig inconsistenties in je ontwerp of code?
✅ Wil je sneller kunnen itereren of testen?
✅ Heb je verschillende merken, thema’s of platforms?
✅ Is er iemand die het systeem kan beheren en onderhouden?

3 of meer vinkjes? Grote kans dat een designsysteem wél een slimme investering is.

Slim starten: klein beginnen, groot denken

Je hoeft niet morgen met een full-blown systeem te komen. Begin met een designkit: een kleine, herbruikbare component library in Figma of Storybook. Bouw het systeem stap voor stap, samen met je team, op basis van wat je écht nodig hebt.

Tools & tips:

• Begin met kleur- en typografie stijlen
• Bouw herbruikbare componenten op basis van je live product
• Documenteer alleen wat nuttig is – houd het lean
• Gebruik tools als Figma, Storybook, Tokens Studio, TailwindCSS

Zo blijft het systeem bruikbaar, schaalbaar en levend.

Conclusie: een middel, geen doel

Een designsysteem kan enorm waardevol zijn – als je organisatie er baat bij heeft én het systeem ook daadwerkelijk leeft. Het is geen checkbox om af te vinken, maar een werkproces dat mee groeit met je product. Dus: denk groot, begin klein, en houd het simpel. Want het beste designsysteem is er één die je ook echt gebruikt.